'De Avond van de Publieke Dienstverlening wordt door SVB en UWV gezamenlijk georganiseerd’, vertelt Nathalie van Berkel. ‘Het is een aftrap naar de Dag van de Publieke Dienstverlening. We komen samen met politiek, bestuurders en uitvoeringsorganisaties. Centraal staat wat ons betreft het verbeteren van de samenwerking en meer inzicht krijgen in elkaars knelpunten en uitdagingen. We hebben in Nederland te maken met enorm complexe regelgeving, die het niet altijd makkelijk – en soms zelfs onmogelijk – maakt om burgers de juiste hulp en ondersteuning te bieden. Als we die wet- en regelgeving willen versimpelen – en dat willen we, zodat we wél de juiste hulp kunnen bieden – zullen we als politiek, bestuur en uitvoering anders moeten samenwerken. Minder kijken naar wie waar over gaat, en meer kijken naar hoe we de burger het beste kunnen helpen.’

In de knelpuntenbrief, die op deze avond aangeboden werd, wordt een aantal situaties beschreven waar het door de complexe wet- en regelgeving niet mogelijk is om die juiste ondersteuning te bieden. En overigens blijft het niet bij het benoemen van knelpunten, UWV doet ook voorstellen om de knelpunten weg te nemen. ‘Neem als voorbeeld het vrijwillig stopzetten van een WW-uitkering’, legt Nathalie uit. ‘Onze medewerkers hebben een opleiding van een jaar nodig om alle ins en outs van die WW-uitkering onder de knie te krijgen. Je kunt je dus wel voorstellen dat het voor onze cliënten ondoenlijk is om alles te weten en te begrijpen. Stel: je hebt een WW-uitkering, je vindt een nieuwe baan en je belt met UWV om je uitkering vrijwillig te beëindigen. Geloof het of niet, maar op basis van de huidige wetgeving is dat niet altijd zomaar mogelijk. Voor cliënten onbegrijpelijk en voor onze medewerkers ook lastig, want het valt ook nauwelijks uit te leggen. In de knelpuntenbrief stellen wij voor om het mogelijk te maken dat cliënten altijd op eigen initiatief hun WW-uitkering kunnen beëindigen. Daar is een wetswijziging voor nodig en dat gaat dus lang duren. In afwachting van die wetswijziging vragen wij om een gedoogperiode om het voorstel meteen uit te kunnen voeren.’

De knelpuntenbrief bevat dus concrete suggesties om bestaande knelpunten versneld te kunnen aanpakken. Daarnaast besteedt de brief aandacht aan de wens om te komen tot wendbare wetgeving. ‘Het doorvoeren van een wetswijziging is een langdurig proces’, zegt Nathalie van Berkel. ‘Het zou dus verstandig zijn om wetten te ontwerpen die je niet zo vaak hoeft te veranderen. Daarmee bedoelen we: wetten die minder specifiek een uitzondering voor elk geval beschrijven. Wetten met meer ‘kan-bepalingen’ dan ‘moet-bepalingen’. Een voorbeeld: in de wet zou beter kunnen staan: ‘UWV kán een sanctie opleggen in geval X’ in plaats van ‘UWV móet een sanctie opleggen in geval X’. Dat geeft onze eerstelijns medewerkers meer ruimte om zelf een afweging te maken. Als een cliënt al in de schulden zit, kun je vaak beter een hulpverlener sturen dan een boete. Dat is meestal een duurzamer oplossing, en voor de maatschappij dus ook goedkoper. Onze medewerkers zijn uitstekend in staat om met dergelijke ‘kan-bepalingen’ om te gaan. De tragiek is: hoe kwetsbaarder je bent, met hoe meer complexe regelingen je te maken krijgt die allemaal effect op elkaar hebben. Dan zou er in de gegevensuitwisseling toch meer mogelijk moeten zijn. Ik ken het geval van een jonge man met een Wajong-uitkering, die ging studeren. Hij vroeg studiefinanciering aan bij DUO, die niet kan weten dat hij een Wajong-uitkering heeft. Hij krijgt zijn studiefinanciering, die in mindering gebracht moest worden op zijn Wajong-uitkering. Maar ja, wie weet dat? Einde van het liedje was dat hij uiteindelijk in een keer een fors bedrag aan Wajong moest terugbetalen. Zulke situaties willen we voorkomen.’

Ook vorig jaar werd een knelpuntenbrief aangeboden. ‘Een aantal van de daar genoemde knelpunten is opgelost. Zo mochten wij mensen die duurzaam arbeidsongeschikt waren, geen dienstverlening aanbieden. Dat mag nu wel. Ik heb goede hoop dat ook dit jaar Kamerleden een aantal knelpunten oppakken. Als ze dat doen, is de avond voor mij geslaagd.’